عقده ادیپ

توصیف عقده ادیپ و فینیکس توسط ژان اگوست دومینیک اَنگر (حدود سال 1805)

عقده اُدیپ (به انگلیسی: Oedipus complex) در نظریات روان‌شناسی فروید به تمایل جنسی پسر به مادر - که همراه با حس رقابت با پدر است - گفته می‌شود. این اصطلاح توسط فروید در کتاب تفسیر خواب‌ها (سال ۱۸۹۹ میلادی) ابداع شد. انتخاب این اصطلاح بر مبنای سرگذشت شخصیت اسطوره‌ای ادیپ بود که براساس آنچه در تقدیر او و پدرش پیش بینی شده بود، پدرش را کشت و با مادرش ازدواج کرد. معادل زنانه عقده ادیپ عقده الکترا است. فروید معتقد بود که این مرحله عقده ادیپ در رشد کودکان بین ۳ تا ۵ سال چیزی طبیعی است و پایان آن زمانی است که کودک هویتش را با والد از جنس خودش شناسایی کرده و امیال جنسی اش را سرکوب می‌کند؛ این فرایند در نظریه فروید باعث تشکیل فراخود (به انگلیسی: super-ego) می‌شود.